Xa choveu no Páramo !

Nota :enviado a www.vilarmosteiro.tk o día 29 de xuño 2005,publicado no diario EL Progreso fai catro anos co gallo do XXV aniversario das feiras da Primavera .
Agradecidos a Francisco pola súa colaboración :

Xa choveu... no Páramo !

Feiras e Festas da Primavera...

No Campo da Feira...os pendellos... os carballos.

A xente...

Xa choveu...no Páramo.

Cambiaron as cousas...

Cando só eran feiras....eran os 10 e os 25, coma agora. Había a feira do gando, a feira das pitas, (cerca mercábanse os ovos), a feira dos porcos, a feira das telas, (cerca vendíanse os tintes). Despois o paseo e, as veces, o salón...

Os xatos non se levaban á feira coma agora nos tratores...levábanse andando...facendo parella coa vaca máis mansa. Algúns “turraban” moito e había que taparlle-los ollos cun saco de esparto.

Ás veces, dalgunha casa levaban dous xatos, un a cada lado da vaca, (rubia por suposto). “Turraban” moito máis.

Homes de aguillada, co gando pola corda, algúns cun “Ideal” nos beizos, cun sorriso de orella a orella; a muller e o/os nenos ou nenas tra-lo gando, afalándolle...; orgullo de deber cumprido, de meta acadada, de manter ben o gando... Desexo de que apareza o “becerreiro”, (saían do recinto feiral ós camiños... esperar o mellor gando...)

Chegada á feira. Carballos protectores da chuvia e do sol. Apoio de homes e soporte das cordas do gando.

Comenza “o trato”...Saúdo de compadres. O dono que:

- “O xato vale tanto”

O “tratante” que

- “¡Douche tanto e que me leve o diaño se che dou máis!”

- “¡Trae para aquí esa man!”

- “¡Pola ialma dos meus difuntos que non vale máis!”,

- “¡Non che solto a man!”.

De súpeto aperecía o “partidor”:

- “¡Partide a diferencia, ho..!”

E o tratante

- ”¡Que non podo darlle máis cartos!”

E o dono

- “Bueno...por que o dí este home ¡eh!”.

Apretón forte de mans e pechouse o trato. O becerreiro sacaba do estuche as “tixeiras” e rac...rac... marcaba o xato.

Un ”¡Lévalo barato!” saía da boca do vendedor

Agora queda agardar. Volta pola feira, se cadra a mediar noutro trato. Sempre as mesmas palabras: “¡Baixaron os xatos!”, “¡Ainda os pagan ben!”, “¡Nótase o verán...!”

Hora de subi-lo becerro ó camión...colaboración...moitos axudan...”¡Ei vai!”.... O becerreiro saca os cartos dunha carteira vella...moi gorda...”cachabo” (as veces caiada) colgado do antebrazo, gardapolvos negro...billete por billete pasan ás máns do paisano, aguillada na man esquerda, reloxio de cadena no chaleque....

Boa feira

Todos con sorriso...é hora de come-lo pulpo (polbo) nos “pendellos”...asento de pedra, pedra na espalda, aguillada ó lado, lume, viño en xarra de barro, pulpo (polbo) en platos de madeira, “pantrigo”, cheiro de aceite, picante, palillos, e conversa... conversa.... e conversa...ledicia...xa se fixo a feira...non hai presa.

As veces, cando non había xato que levar á feira, as mulleres ían polos atallos, levaban coellos, pitas, ovos... case sempre nas “cestas”, na cabeza... entre a cabeza e a cesta...a “rodela”... cando chovía en zocos, que cambeaban polos zapatos pouco antes de chegar ó Campo da Feira...

Coellos, galos e galiñas coas patas atadas cun anaco de tela...no chan...home que compra...colle as pitas polas patas de tres en tres, de catro en catro...á xaula de madeira con porta superior... e ¡Arriba!... ¡ó coche de Montaña!. Adiante xente, máis atrás xatos, enriba...galiñas, coellos, ovos... e, ás veces, tamén xente.

Recordo de home que compraba os ovos...Era Ramiro...e collía os ovos cas dúas mans, de seis en seis...pero non contaba seis, doce,....contaba “unha, dúas, tres, catro.....¡señora dúas “dúcias”!” e pagaba. Metía os ovos nunhas caixas de madeira cheas de birutas para que non rompesen. Cando enchía unha caixa clavaba a tapadeira e ... ¡ó coche da Empresa Montaña!.

As mulleres con aqueles cartos mercaban as telas, as agullas para coser e as tintas. A min era o posto que máis me gustaba, ¡que cores máis bonitos!. Miña nai unha vez mercou a cor... ¿sería malva? A señora Nedina envolveo aqueles polvos nun anaco de periódico e eu quedei abraiado mirando para aquela cor...¡nunca máis a vin!.

Otra vez merquei unha navalla con cachas de pao e un anel para poñerlle unha cadeiña e que na folla poñía Albacete.

¡Que quince pesetas máis ben empregadas!, e...¡que disgusto cando a perdín!.

Eu, coma tódolos nenos e nenas do Páramo...medrei...e cambiáronme os gustos...xa non me facía tanta gracia o contar do Ramiro....agora gustábame máis o paseo pola “carretera” sin asfaltar...rapazas e rapaces en grupos...os de cada lugar cos de cada lugar...primeiro cara abaixo...despois cara riba...moitas miradas...de ámbolos dous sexos...algúns deixaban un momento o paseo e ían a “Cas Taboada” ou ó “Gato Bravo” ou ó “Felipe” ou ó “Guillermo” a “tomar algo”, ás veces gaseosa “La Sarriana” (botella de cristal blanco co castelo debuxado) de dúas pesetas, se tal un refresco ou, se se tercia, unha cervexa (El León ¡Que ricas son!).

E volta ó paseo...e volta ás miradas...e para riba... e para baixo...

E o salón...xenté nova na cola para saca-las entradas...

- ”¿Quen actúa hoxe?”

- “Los Mismos”

- “¿Os famosos?”

- “¡Non oh...os “mismos” do outro día!”.

Dentro xa...abrigos nas perchas.Un home que toca o acordeón e outro a batería... “Saturno e o fillo”. Música daqueles tempos, música de sempre, “modernas” e clásicas...sen vocalista... Rapazas que bailan en parella, rapaces que miran, entra máis xente...rapaces que “sacan a bailar ás rapazas”.Ás veces “si”, outras veces...rabia contida. Continúa a música... decía meu amigo Lolo “¡Exceso de bombo!” pero...¡que ben no lo fixeron pasar ós rapaces e rapazas do Páramo¡

Francisco L. Fernández

Mestre, natural de O Páramo